Đó là những nhận định của Chủ tịch Hội đồng kinh tế EU - ASEAN Francois Guibert (ảnh) trong cuộc trả lời phỏng vấn với Thanh Niên. Theo ông, kinh tế tăng trưởng nhanh, thị trường tiêu thụ lớn và nhiều chính sách theo hướng cởi mở thương mại tự do... là những yếu tố then chốt giúp VN hấp dẫn đầu tư nước ngoài.

Với Hiệp định Thương mại tự do (FTA) ký ngày 2.12.2015, VN trở thành quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á ký FTA với EU. VN sẽ được hưởng lợi như thế nào từ điều này, thưa ông? Liệu VN có thể trở thành một cửa ngõ quan trọng để doanh nghiệp châu Âu tiếp cận thị trường Đông Nam Á?

FTA VN - EU là một bước tiến rất quan trọng. Đây chắc chắn là hiệp định thương mại toàn diện và tham vọng nhất mà EU từng ký với một nền kinh tế mới nổi. Hy vọng nó sẽ làm tiêu chuẩn cho các hiệp định thương mại với những nước mới nổi khác.

Tôi nghĩ VN hấp dẫn nhà đầu tư nhờ rất nhiều yếu tố nữa chứ không chỉ vì giá nhân công rẻ. Nền kinh tế tăng trưởng nhanh và lực lượng tiêu thụ lớn. VN cũng sẵn sàng với các chính sách thương mại tự do. Có thể thấy rõ điều này qua những thỏa thuận mà VN đang tham gia như FTA với EU, TPP và các hiệp định khác nữa. Tất cả giúp đất nước các bạn trở thành một nơi hấp dẫn để đầu tư, kinh doanh.

Cộng đồng doanh nghiệp châu Âu quan ngại điều gì nhất khi đầu tư vào các nước ASEAN, thưa ông?

Bất kỳ một công ty nào khi đầu tư cũng tìm kiếm sự ổn định: ổn định về luật và các quy định, ổn định về mặt bảo vệ pháp lý. Nhà đầu tư ngại nhất là sự thay đổi chính sách bất ngờ, gây bất lợi cho việc kinh doanh. Vì vậy, những quốc gia hay thay đổi quy định mà không tham khảo ý kiến chuyên gia hay doanh nghiệp trong ngành khiến các công ty, bất kể là đến từ nước nào, rất thận trọng khi muốn đầu tư.

Tuy nhiên, các nước ASEAN đang ngày càng hội nhập sâu rộng hơn, thể hiện qua sự hình thành Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) nên tôi hy vọng những thay đổi chính sách bất ngờ như vậy sẽ được giảm thiểu.

Nhiều nhà sản xuất nước ngoài đang di dời nhà máy từ Trung Quốc sang ASEAN. Ông dự đoán làn sóng này sẽ như thế nào trong năm nay? Những quốc gia nào sẽ được hưởng lợi nhiều nhất?

Tôi nghĩ chi phí nhân công không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến làn sóng dịch chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang ASEAN mặc dù đó là một yếu tố quan trọng.

ASEAN là một nơi rất hấp dẫn để đầu tư vì nhiều lý do. Sự hình thành AEC sẽ tháo dỡ nhiều rào cản về thương mại và kinh doanh. Bên cạnh đó, đây là khu vực đông dân và phát triển nhanh, với tỷ lệ đô thị hóa thuộc hàng cao nhất thế giới. Tầng lớp tiêu dùng tăng nhanh, đội ngũ lao động trẻ và khá giỏi về công nghệ. Ngoài ra, một số nước cởi mở trong thương mại nhiều hơn trước.

Chúng tôi tin rằng xu hướng đầu tư vào ASEAN vẫn sẽ gia tăng nếu khối tiếp tục hành trình hội nhập và có những tiến bộ rõ ràng để tối ưu hóa cơ hội do AEC mang lại. Những quốc gia hưởng lợi chính từ làn sóng rút vốn khỏi Trung Quốc sẽ là những nước có môi trường kinh doanh thông thoáng và tránh thay đổi chính sách, quy định đột ngột.

EU đã ký FTA với VN, kết thúc đàm phán với Singapore, đang đàm phán với Malaysia, Thái Lan. Vậy tại sao vẫn cần có hiệp định với cả ASEAN, thưa ông?

Hội đồng kinh tế EU - ASEAN nhiệt tình ủng hộ FTA giữa 2 khu vực vì chúng tôi thấy rõ những lợi ích cả về mặt chính trị lẫn kinh tế. Có thể khẳng định đó sẽ là một tuyên bố chính trị từ phía EU, công nhận ASEAN là một khối kinh tế và là đối tác thương mại ngày càng quan trọng. Điều này có giá trị rất lớn đối với vị thế của EU ở ASEAN cũng như quan hệ kinh tế - chính trị lâu dài giữa hai bên về quy mô cả khối lẫn từng thành viên.

Về mặt làm ăn, một hiệp định giữa 2 khu vực sẽ đem lại lợi ích cho doanh nghiệp châu Âu hoạt động ở ASEAN. Chẳng hạn như việc thực hiện tỷ lệ nội địa hóa sẽ gặp thuận lợi do tất cả những chi tiết, phụ kiện được sản xuất ở các nước ASEAN đều được tính là “nội địa”, thay vì bắt buộc phải sản xuất trong phạm vi nước sở tại như hiện nay. Ngoài ra, nếu ký FTA với ASEAN, các công ty châu Âu chỉ phải tuân theo một bộ quy tắc, quy định chung khi đầu tư vào bất cứ nước nào trong khu vực. Như vậy rõ ràng là thuận lợi hơn nhiều.

Với những quốc gia có nền kinh tế quy mô nhỏ hơn như Myanmar, Campuchia và Lào, có thể phải mất rất nhiều năm nữa Ủy ban Châu Âu mới lên kế hoạch đàm phán FTA song phương. Nhưng nếu ký FTA với ASEAN, doanh nghiệp châu Âu có thể tiếp cận những thị trường này sớm hơn. Điều đó cũng sẽ góp phần giúp các nền kinh tế này phát triển nhanh hơn.

Xin cảm ơn ông!
(Thanh Niên)

Hiện nay, các ngân hàng (NH) hay công ty tài chính đang cố gắng mở rộng cửa cho vay tiêu dùng cá nhân, nhưng vẫn còn một lượng khách hàng khá lớn chưa thể đến với cánh cửa này. Có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là không đáp ứng được các quy định về tài sản thế chấp, chứng minh nguồn thu nhập hằng tháng… từ phía NH; đặc biệt là những người kinh doanh nhỏ lẻ, tiểu thương ở các chợ, trong khi nhu cầu vay vốn cuối năm để buôn bán hay chi tiêu của nhóm này rất cao.

Chị Ngọc Hà, một người kinh doanh có thâm niên tại chợ Tân Bình (TP.HCM), cho biết thông thường cứ đến đầu tháng 11 âm lịch, chị cần thêm vốn để tích trữ hàng hóa và mua sắm thêm một số đồ dùng cho gia đình. “Hầu như năm nào cũng thế, tôi đều phải tìm đến những người cho vay quen thuộc ở xung quanh mình. Với mức vay 100 triệu đồng, tôi phải chấp nhận trả lãi 5 triệu đồng/tháng, tương đương 5%. Trong năm lãi chỉ 3 phân (3%) nhưng đến cuối năm thường cao hơn, có năm nếu nhiều người vay thì lãi lên đến 6 - 7 phân là bình thường. Biết là quá cao nhưng mình cần thì vẫn cắn răng chấp nhận. Vì từ xưa đến giờ không có tài sản thế chấp nên đi vay NH không được”, chị Hà tâm sự.

Tương tự, chị Hồng Ngân, một người buôn bán hộ gia đình tại Q.Bình Tân (TP.HCM), có người thân bị bệnh nặng đột xuất nên phải vay “nóng” 60 triệu đồng trong hai tuần, lãi phải trả tổng cộng 4 triệu đồng, tính ra hơn 13%/tháng. Chị Ngân giải thích, không thể đi vay NH hay ở đâu kịp khi cần phải có tiền gấp trong buổi chiều để thanh toán viện phí. “Có chỗ cho vay là mừng rồi, lãi cao hơn cũng phải chịu thôi”, chị Ngân nói vẻ cam chịu.

Vay “nóng” thường chỉ áp dụng trong thời gian ngắn. Tuy nhiên có nhiều người sau khi vay xong thì bị mất khả năng trả nợ, dẫn đến lãi mẹ đẻ lãi con ngày càng nhiều. Mặt khác, hiện những người cho vay với số tiền hàng chục triệu trở lên cũng sẽ yêu cầu người vay thế chấp tài sản như xe máy, thậm chí nhà cửa, hàng hóa… Đặc biệt, việc cho vay này chỉ được thỏa thuận miệng hoặc giấy viết tay sơ sài. Nếu có hợp đồng cho vay thì thông thường các điều khoản cũng gây bất lợi cho người đi vay nhiều hơn khi có tranh chấp xảy ra.

Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, tín dụng “đen” luôn tồn tại ở mọi quốc gia vì có cầu thì ắt có cung. Tuy nhiên, dạng tín dụng này ở VN phát triển mạnh hơn so với nhiều nước phát triển do một bộ phận người dân chưa có thói quen giao dịch với NH. “Vấn đề đặt ra là rủi ro quá cao. Những người đi vay thường là tiểu thương, công nhân lao động... nên ít quan tâm đến các điều kiện ràng buộc khi đi vay, hầu như không đọc kỹ và hiểu hết các điều khoản quy định trong giấy vay, cũng như không tính trước số tiền phải trả lãi khi các chủ cho vay khôn khéo chuyển từ cách tính phần trăm sang con số cụ thể như trả 50.000 đồng hay 100.000 đồng/ngày... Do đó, người vay rất dễ bị thiệt thòi, thậm chí bị mất xe, mất nhà chỉ sau một thời gian rất ngắn khi có tranh chấp xảy ra. Còn bên cho vay, do hợp đồng là giấy viết tay, không đảm bảo pháp lý và thu hồi nợ, nên cũng dễ gặp rủi ro lớn”, ông Hiếu phân tích và cho rằng, người dân cần được cảnh báo nhiều hơn về những hậu quả từ việc vay “nóng”. Bên cạnh đó, các NH nên xem xét nới lỏng các điều kiện cho vay như về tài sản thế chấp, chứng minh thu nhập hằng tháng để nhiều người dễ tiếp cận nguồn vốn vay chính thống hơn.

Một chuyên gia tài chính khác cho rằng, dù lãi suất cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính cao hơn NH thì cũng còn nhẹ hơn so với mức lãi cắt cổ của tín dụng “đen”. Vì vậy, người dân nên tìm hiểu kỹ và khi có nhu cầu vay thì có thể chọn các tổ chức này để ít rủi ro.

Trong đó tiêu thụ nội địa đạt khoảng 56,5 triệu tấn, tăng 11,1% so với năm 2014. Tuy nhiên lượng xuất khẩu chỉ đạt 16,3 triệu tấn, giảm 17,3% so với năm 2014. Năm qua cũng có thêm 2 dự án xi măng đi vào hoạt động, nâng tổng số dây chuyền sản xuất xi măng trên cả nước lên 76 dây chuyền với tổng công suất thiết kế đạt 81,5 triệu tấn.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng cho biết chương trình phát triển vật liệu xây không nung đang được đẩy mạnh. Hiện tổng sản lượng gạch xây không nung đạt khoảng 5,54 tỉ viên, gồm gạch nhẹ khoảng 0,55 tỉ viên, gạch bê tông cốt liệu đạt 4,9 tỉ viên. Đồng thời đã có 50 tỉnh thành xây dựng lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công, lò thủ công cải tiến và lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Đây là sự khác biệt so với những năm trước, tín dụng trung dài hạn chiếm khoảng 45% và có tốc độ tăng thấp hơn tín dụng ngắn hạn. Ngoài ra, nhu cầu tín dụng trung dài hạn tăng đến từ thị trường bất động sản phục hồi và có xu hướng tăng trưởng tốt hơn, giao dịch mua bán nhà ở, căn hộ chung cư, nhất là ở phân khúc thị trường đối với người có thu nhập trung bình và thấp đã sôi động nhiều hơn (dư nợ chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở gấp 3,58 lần năm 2014).

Số công trình phải thẩm định thiết kế là 4.587 công trình với tổng giá trị dự toán trước thẩm định khoảng 31.562 tỉ đồng, qua thẩm định đã cắt giảm được 1.585 tỉ đồng (khoảng 5,02%). Bên cạnh đó, tỷ lệ hồ sơ phải sửa đổi, bổ sung thiết kế là khoảng 26,4% (2015) giúp phòng ngừa được nhiều rủi ro về chất lượng công trình.

Năm 2015, Thanh tra Bộ Xây dựng đã thực hiện 79 đoàn thanh tra, kiểm tra (115% kế hoạch); ban hành 63 kết luận thanh tra, 30 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, đã kiến nghị thu hồi được tổng số tiền là 926,9 tỉ đồng. Tính chung giai đoạn 2011 - 2015, đã triển khai 310 đoàn thanh tra, công bố 290 kết luận thanh tra, 189 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, kiến nghị thu hồi được số tiền khoảng 3.300 tỉ đồng.